Trừu, Bò và Dê xin qui y
Ngày xưa có một con trừu mập mạp, cùng với một con bò, một con dê và một số thú vật nuôi lấy thịt khác, đang ăn cỏ trong sân một tu viện. Đúng lúc đó thì tu viện có khách: một đoàn Lạt-ma ăn chay từ miền Nam đến nay và được tiếp đón niềm nở.
Sau đó, các vị khách nhận ra rằng trong tu viện này các vị Tăng sĩ ăn thịt, như thế là không giữ đúng luật cấm sát sinh rồi. Cuối cùng hai bên tranh luận kịch liệt, từ giờ này qua giờ khác. Con trừu tò mò đứng nghe bên cửa sổ.
Một lão lạt-ma chủ nhà vừa nêu ý kiến: “Vùng miền Bắc lạnh lẽo này không trồng trọt gì được, chúng tôi sẽ chịu chết đói nếu chỉ sống bằng cây cỏ. Đúng là đức Phật không cho ta giết hại, nhưng nay chúng tôi chỉ ăn thịt thôi”. Lạt-ma của phe kia liền đáp: “Nhưng các vị cũng thấy rằng nếu không giết động vật thì thịt đâu mà ăn!”
Vị Lạt-ma ăn thịt phản đối: “Thế thì các vị mang áo quần giày dép cũng bằng lông thú này. Đó là không kể các vị mặc quần áo sang trọng bằng tơ lụa, trang hoàng bàn thờ cũng bằng tơ lụa. Bộ tơ lụa không phải là nước mắt của hàng trăm kén tằm hay sao? Rồi các tràng hạt bằng ngà voi của các vị, bao nhiêu voi chết cho đủ để các vị làm tràng hạt?”
Lý luận này buộc các vị Lạt-ma ăn chay phải chịu thua. Phấn khởi, các vị ăn thịt nói tiếp: “Các vị hãy nghĩ đến vô số côn trùng phải mất mạng dưới lưỡi cày bừa. Hay lúc tưới tiêu, hay lúc gặt hái, để cho chúng ta vài can gạo hay ít hoa quả. Nên thà hy sinh mạng sống của con vật duy nhất để duy trì đời sống của nhiều sinh vật còn hơn là để hàng triệu tỉ sinh linh khác chết vì một miếng bánh mì?”
Con trừu nghe đến đây lấy làm lo ngại. Tất nhiên nó không hiểu hết toàn bộ cuộc tranh cãi này, nhưng tâm lo sợ của nó làm bật lên tiếng kêu be be. Ngoài tiếng trừu kêu, con bò con dê cũng chạy lại và đứng dưới cửa sổ nghe ngóng.
Một Lạt-ma nói: “Nỗi đau khổ của loài hữu tình thật vô biên. Phần lớn người ta không ai hiểu được tâm thức thú vật khi chúng bị giết để ăn thịt. Nhưng con người phải chịu mọi hậu quả nó gây ra, dù nó không hiểu hết những gì nó làm”. Đến đây thì một Lạt-ma trẻ tuổi đến bên cửa sổ, lẩm nhẩm: “Con xin qui y Phật, con xin qui y Pháp, con xin qui y Tăng”. Các con vật đã nghe câu chuyện này nhiều quá và cảm thấy phần nào yên tâm với lời này. Các con bò, trừu, dê tự nhủ: “Con xin qui y với kẻ nào không sát hại con”. Chúng đã nghe nhiều lời thề nguyện và bộ óc đơn giản của chúng thấm nhuần đôi chút.
Sau đó các vị tăng ăn chay ra đi. Vị tăng trẻ tuổi nọ bước ra sân, nhưng các con vật bây giờ không sợ sệt gì cả. Bên cạnh vị Tăng đó có ông con trai nhà nông đi cùng là người chuyên giết thịt, thế nhưng các con vật đó không lo lắng gì.
Vị Lạt-ma lầm bầm: “Án ma ni bát mê hồng”, mắt nhìn đàn thú dò xét. Nghe sáu tiếng này, các con vật lấy làm yên dạ vì đó là thần chú đại bi, đó là một tư tưởng vĩ đại, xuyên suốt mọi thứ.
Con trừu tự nhủ: “Cầu cho các vị an lạc, nhờ các vị mà ta được qui y Tăng, qui y với các đệ tử của Phật”. Bỗng nhiên vị Tăng tuổi trẻ nọ đi thẳng vào con trừu và quay người đi. Tên đồ tể liền chụp con trừu, cột bốn chân, lôi đi làm thịt.
Con bò và dê hoảng hồn. Chúng bắt đầu nghi ngờ vị Lạt-ma miệng tụng "Án ma ni bát mê hồng”, chúng bắt đầu nghi ngờ pháp Phật. Sau một lúc, con bò nghĩ lại, tự nhủ: “Tên trừu có lẽ quá hấp dẫn vì bộ lông và thịt ngon của nó. Nó cũng đâu xứng đáng được qui y Tăng. Chắc vì thế mà vị Lạt-ma nọ phải hy sinh nó. Còn ta nay chắc không nỗi nào, ta đã giúp các vị cày cấy năm này qua năm khác. Ta không qui y Tăng đâu, trong Tăng cũng có đồ tể. Ta qui y Pháp, giáo Pháp của đức Phật”.
Hồi sau, vị Lạt-ma nọ lại ra sân, lần này ông chỉ thẳng vào con bò, miệng niệm chú đại bi không ngớt. Con bò bị kéo đi làm thịt, kêu la thảm thiết. Con dê bắt đầu suy nghĩ về số phận của mình, về giáo pháp do các vị đang trao truyền.
“May thay, ta là kẻ hoàn toàn vô dụng. Sữa của ta thì cạn, da ta đầy sẹo, thịt ta đắng, đầy gân. Kẻ nào vô dụng, kẻ đó may mắn. Ta xin qui y Phật, ngài là người cứu độ tất cả chúng sinh, không phân biệt hữu dụng hay vô dụng”.
Lạt-ma nọ lại ra sân và lần này tới phiên con dê. Trong nhà làm thịt, ba con vật kêu la thảm thiết làm một con dơi phải tỉnh giấc ngủ. Dơi treo mình trên sàn nhà, nhìn xuống đất đầy máu thịt và tự nhủ một cách tỉnh giác: “Phật tính có sẵn trong ta là cái duy nhất cần qui y”.
Sau đó dơi nhắm mắt ngủ tiếp.
- Tác giả : Surya Das
- Dịch giả : Nguyễn Tường Bách
*
*