Friday, June 21, 2024

Thầy Thích Minh Tuệ (VOA)

 


20/06/2024

Thy Thích Minh Tu đi chân đt, mc áo vá, ngày ăn mt ba, ti ng trong nghĩa trang. Li nguyn ca thy: Con nguyn ước chúc mi người được hnh phúc. Ch cn bước đi thong th, đi không cn ti, nim vui trong ánh mt, trên ming cười ca thy đã đem mt lung gió mát m, an lành cho mi người cùng hưởng.

Thy nói: Con đi Tu là đ cu gii thoát. Thy cho thy ai cũng có th tìm đường gii thoát. Hình nh bao nhiêu người cung kính đi theo thy Thích Minh Tu cho thy đo Pht vn còn sng đng trong xã hi Vit Nam, dù chung quanh vn còn là mt kinh tế tư bn thi sơ khai và đ cao mt ch nghĩa duy vt li thi.

Có nhiu cách hành trì Đo Pht, hàng trăm ngàn cách theo căn cơ mi người. Đc Thích Ca đã ly thí d ba tha rung khác nhau, mi tha rung nên trng ht ging lúa khác nhau. Có người chn sng trong tu vin, có người lên rng sng mt mình, có người chuyên lo đi cha bnh như Pht Thy Tây An. Thy Thích Minh Tu đã tu tp trong chùa nhưng sau cùng chn tu theo Hnh Đu Đà. Thy Minh Tu giúp chúng ta nh li phép tu c truyn này, mà người đu tiên thc hành là Thy Ca Diếp, đ t ln nht ca Pht. Chính đc Thích Ca đã khuyên thy Ca Diếp không nên gi mãi các gii lut Đu Đà nhưng đng ý cho đ t tiếp tc. T đó, nhiu người đã sng theo 12, 13 gii, to thành mt truyn thng đc đáo.

Dù sng trong tu vin hay trong rng, người tu hành vn đi theo cùng mt con đường gi gii lut. Trong lch s đo Pht đã xut hin nhiu tông phái khác nhau, nhưng hu hết các gii lut đu ging nhau. Thy Minh Tu tu vi bước chân đi ngoài đường, nhưng các gii lut không khác nhng v tu trong chùa. Người ta không th nói tu cách nào chính thng hơn hoc mang li hiu qu cao hơn.

Có câu chuyn hai người bn tu chùa Thùpàràma, trong th đô cũ ca Sri Lanka, Tích Lan. Mt ông đi lên rng đ tiếp tc tu, mt ông li. Mười năm sau, ông bn lên rng tr v thăm tu vin cũ. Hai người cùng đi kht thc vi nhau. Ông tu sĩ trên rng ng ý mi người bn theo mình đến nơi vng lng, thanh tnh hơn. Ông bn sng tu vin cũng mun th cho biết, đng ý. Qua cng thành, ông thong th bước chân hướng đi ra ngoài thành ph, ông tu sĩ trên rng ngc nhiên hi: Anh đi đâu?

“Tôi mi nói rng tôi đi theo anh mà!

“Nhưng anh không tr li tu vin ly vt dng, hành lý ca mình hay sao?

“Tôi ch có mt cái giường và mt cái ghế, c hai đu thuc v tu vin. Tôi không có cái gì khác.

“Nhưng tôi còn đ li trong chùa my th, mt cây gy, cái ng đng du và cái túi đng dép.

“Anh mi v đây có mt ngày mà được cúng dường nhiu th nh!

Ông tu sĩ trên rng thú nhn: Anh không cn phi đi vi tôi. Anh đâu thì cũng như trong rng.

Đo Pht không phi ch là mt nim tin mà trước hết là hành đng. Pht t Vit Nam nói tu hành, tu là mt hành đng. Hành đng đu tiên là ri khi gia đình đ đi tìm đường thoát kh, như chính đc Pht đã bt đu, khi hơn 30 tui. Pht t dùng ch xut gia đ gi nhng người đi tu. Nhưng có nhng v b tát, như Duy Ma Ct vn sng trong gia đình.

Đc Thích Ca không phi là người đu tiên đã xut gia. n Đ, t ngàn năm trước đã có nhng người ri khi gia đình đi tìm đường gii thoát. Trong nhng năm xut gia đu tiên, Đúc Pht đã làm bn vi my v đo sĩ như vy. Phn ln h thuc gii brahmanas,” đng cp cao nht ca các tu sĩ chuyên nghip. Thái t Tt Đt Đa có l là mt người xut gia hiếm hoi thuc mt đng cp khác, ksatriyas, tng lp nhng nhà cai tr. Kế đến đng cp vaisyas, chuyên lo sn xut và thương mi. Sau này, Pht thu nhn các đ t không phân bit đng cp, mt cuc cách mng trong xã hi n Đ.

Mt người xut gia ri b gia đình, sng mt mình đ tu tp, mt truyn thng đã có t trước thi đc Pht. Nhng người đó được gi là sramana (ch Pali: samana). Các “sa môn” ch theo đui mt mc đích trong đi là cu tiến, ci thin lâm linh. Cùng thi vi Đc Pht, mt truyn thng khác n Đ là phái Jain và mt s chi phái n Đ Giáo cũng xut hin các sa môn như vy. Truyn thuyết k rng khi Thái t Tt Đt Đa đi qua bn cng thành, chng kiến các hin tượng lão, bnh, t, ngài đã gp mt sa môn và thy người đó an lc, hnh phúc.

T trước thi Đc Pht đã có nhng người t b cuc sng bình thường (samnyàsin), ra khi nhà đ tm đo. H không còn đóng vai phn t trong mt gia đình cũng như trong c xã hi; h không làm mt công vic sn xut hay thương mi, sng nh kht thc. Đến thế k th 5 trước công nguyên, phong trào này khá ln khi Đc Thích Ca tham gia, theo Rupert Gethin, giáo sư Tôn giáo n Đ ti Đi hc Bristol, Anh Quc, trong cuThe Foundation of Buddhism.

Thy Minh Tu đang đi theo con đường như Đc Pht ngày xưa. Hin tượng này s nhc nh các Pht t Vit Nam nhìn li mt truyn thng hơn 2,500 năm trước. Mt bài hc hin nhiên ai cũng thy là con người có th sng hnh phúc mà không cn chy đui theo ca ci, danh vng, quyn hành. Thy Minh Tu nhc nh bài hc rt gin d là: Mi người hãy c gng gi 5 gii: Không sát sanh, Không trm cp, Không tà dâm, Không nói di, Không ung bia rượu. Ai cũng có th tp theo năm gii, dù vn sng đi bình thường, và thy mình hnh phúc hơn.

Người xut gia có th vào trong rng sng mt mình. Thy Hư Vân, người Trung Hoa trong thế k 19, 20 đã bt đu như vy. Thân ph thy ch có mt con trai, đã cưới cho con hai cô v đ bo đm có cháu ni dõi tông đường. Thy đã thuyết phc c hai cô dâu cùng tiết dc như mình, ri thy b nhà vào sng trong rng. Đến mt ngày, mt v hòa thượng đi qua, khuyên thy nên đến mt tu vin, sng theo các gii lut thì mi hc đo được đy đ, thy đã nghe li, ri tr nên mt đi sư đi ging dy khp nơi, sng đến 120 tui.

Sng trong tu vin, người ta s có cơ hi hc nhng giáo pháp như Tánh Không, như Lý Duyên Khi, vân vân. Nhng người sng mt mình và ch đi ngoài đường s không có cơ hi, t mình khó tìm ra, khó chiêm nghim và thc chng nhng giáo nghĩa sâu xa đó.

Ngô Nhân Dng

Ngô Nhân Dng là bút hiu ca Đ Quý Toàn khi ph trách mc Bình Lun trên Nht báo Người Vit, t năm 1995 khi ông v đnh cư ti Qun Orange, California, cho ti Tháng Hai năm 2020. Trước đó ông dy môn Tài chánh hc (Finance) các Đi hc McGill và UQAM ti Montréal, Canada là nơi gia đình ông ti t nn t năm 1975. Năm 1989, trước khi bc Tường Berlin sp đ, ông xut bn cun Đi Mi Kinh Tế dưới bút hiu Vương Hu Bt, k kinh nghim thay đi cơ cu nn kinh tế cng sn các nước t Hungary, Trung Quc, ti Nga và các nước Đông Âu. Cun sách xut bn gn đây nht, ký tên Ngô Nhân Dng, là Đng Vng Ngàn Năm – Nh đâu nước Vit vn còn sau ngàn năm Bc thuc?

Cun sách đu tiên ký tên Đ Quý Toàn xut bn California là Yêu Con Dy Con Nên Người Vit, do nhà Văn Ngh n hành, năm 1979. Ông cũng đã in nhiu tp thơ t năm 1965 và tp tiu luTìm Thơ Trong Tiếng Nói do Thanh Văn xut bn năm 1992.

Trong blog này Ngô Nhân Dng s viết tiếp nhng bài Bình Lun v các vn đ thi s thuc các lãnh vc chính tr, kinh tế, văn hóa, dưới mt nhìn ca mt người Vit sng xa quê hương.

Đây là mt blog cá nhân được đăng ti trên Đài VOA nhưng không nht thiết tương đng vi quan đim ca đài và ca chính ph Hoa K.

(Theo: https://www.voatiengviet.com/a/thay-thich-minh-tue/7663479.html)